Yangın haberleriyle yüreğimiz yanarken gelen sabotaj söylemlerine pek inanasım gelmiyor.
Çakmakla, kibritle, sigara izmaritiyle çanlı yaş bir ağaçı, türü ne olursa olsun, tutuşturup yakamazsınız.Arazi zemininde uzamış, kurumuş otlar cam kırıklarının mercek etkisiyle, sönmemiş sigara izmaritiyle elektrik arkının kıvılcımıyle kolayca tutuşabilir, rüzgarın etkisiyle hızla yayılır, büyüyen alevler ağaçları da içine alır.
Doğduğum köyde başlayıp Bayındır’ın yakınına kadar 8 km boyunca uzanmış ,bir yıl önceki yangından sonra yanan arazide dolaştık. Bir zeytin bahcesindeki yangın hasarının az oluşu dikkatimizi çekti. Bahcenin zemini külsüz otsuz çıplaktı. Ya önceden biçilmiş ya da otlar yeşilken hayvan otlatılmış.
1960’lardan önce Küçük Menderes havzasındaki bazı köylerde hayvancılıkla ilgili şöyle bir uygulama vardı. Sabahleyin bütün herkesin besi hayvanı köyün meydanında toplanır. Maaşını köy sandığından alan sığırtmaç (sığır çobanı) yüzlerce hayvanı civardaki zeytinliklere otlaklara götürür, gün sonunda hayvanlar doymuş olarak evlerine dönerler sığırtmaçın güdümünde. Bu uygulama otların yeşil olduğu aralık tan mayıs sonuna kadar sürerdi. Mayıs sonunda köyün çevresindeki açık araziler çimi yeni biçilmiş bahçelere benzerdi.
Efesli filozof Herakletios’un asırlar önce dediği gibi “her şey değişir, değişimler kaçınılmazdır”
Ama değişimler beraberinde sorunlar da getirir. Akılcı çözümler bulunmazsa sorunlar mayalanarak çoğalır. Felaketlere ortam hazırlanır.
Zamanımızda büyük değişime uğradı hayvancılık. İthal samanla(kuru otla), suni yemlerle, yedikleri et e, süt e dönüşsün diye demir kafesli ortamlarda hareketleri kısıtlanarak besleniyor hayvanlar. Doğruluğu tartışmalı bir usül. (Ayrıca Bulgaristan’dan saman, Uruguay’dan sığır ithal edişimizde tarım ülkesi olmakla övünen ülkemize hiç de yakışmıyor.)
Eski usül doğal hayvancılık özellikle bölgemizde tarihe karıştı. Artık besi hayvanları, sığırlar, koyunlar, keçiler dağda bayırda otlaklarda dolaştırılmıyorlar. Arazide otlar büyüyor uzuyor kuruyor yangına hazır ortam oluşuyor.
İşte hayvancılığın değişimiyle gelen sorunlar.
Bir başka yangın kaynağını hatırlatarak bitireyim yazıyı.
Yaşadığım dağ köyünü ilçe ye bağlayan orman içindeki yolda yürüyüşe çıkarım sabahları. Yol kenarlarındaki kuru otların arasında gördüğüm sigara izmaritleri, şişe kırıkları düşünen insana “dikkat yangın ihtimali yüksek bölge” mesajını veriyor. Bu manzara kırsalda yürüyüş yapan duyarlı
insanların her yerde görebileceği manzaradır.
Bu tehlikeleri görünce,
Ey halkım ne zaman bilinçleneceksin haykırışıma yanıt da bulamıyorum…
